برنامه اردوغان برای قفقاز و لزوم هوشیاری تهران
تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۶۴۴۶۰
به گزارش قدس آنلاین، سفر رجب‌طیب اردوغان به جمهوری آذربایجان پس‌از انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه که با مصاحبه‌ها و اظهارنظرهایی علیه ایران همراه بود مجدداً این مسئله را برجسته کرد که در دوره جدید ریاست‌جمهوری اردوغان و سیاست‌های در پیش گرفته شده وی در قبال منطقه به‌خصوص قفقاز جنوبی، دو کشور دچار چالش‌های عمیق و عدیده‌ای خواهند شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قبل و پس از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، یکی از مهم‌ترین بحث‌ها در میان سیاست‌مداران، تحلیل‌گران روابط بین‌الملل و مردم عادی، این موضوع بود که نحوه سیاست ورزی دولت جدید ترکیه با توجه به کاندایدهای موجود به کدام سمت و سو خواهد بود.
این موضوع پس از انتخاب مجدد اردوغان و با توجه به روند سیاست ورزی خصمانه دولت اردوغان در قبال ایران، حداقل در 6 سال گذشته در حوزه منطقه‌ای، این حساسیت را در جامعه ایران به وجود آورده بود که دولت جدید ترکیه چه سیاستی را در پیش خواهد گرفت.
در این بین، نکته‌ای که توسط بسیاری از کارشناسان ترکیه و قفقاز به کرات در رسانه‌ها بیان شد و از سوی نهادها و مراکز تصمیم‌گیر به آن توجهی نشد، بیان این مسئله بود که در صورت انتخاب مجدد اردوغان در سمت ریاست جمهوری ترکیه، تنش‌ها و چالش‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی‌ایران در منطقه قفقاز جنوبی افزایش پیدا خواهد کرد و باتوجه به این امر، دستگاه سیاست خارجی باید سناریوها و برنامه‌های مشخصی در جهت تامین حداکثری منافع کشور داشته باشد.
این گذاره مستند بر شواهد میدانی و دیپلماسی منطقه‌ای اردوغان در چند سال گذشته به خصوص پس از جنگ دوم قره‌باغ 2020 استوار است که بر مبنای آن، تغییرات ژئوپلیتیکی در منطقه به نفع دولت آذربایجان و با حمایت آنکارا و تل‌آویو رخ داد.
این امر باعث شد تا دولت ترکیه و رجب‌طیب اردوغان ایده ایجاد جهان ترک خود را با شدت بیشتری پیگیری کنند. این ایده به ترکیه این امکان را می‌دهد تا با نزدیکی به کشورهای ترک زبان آسیای‌میانه و قفقاز و برخی کشورهای اروپایی، ایجاد امپراتوری همانند عثمانی برای خود متصور شود.
تحقق این ایده احتیاج به دسترسی سرزمینی میان کشورهای ترک‌زبان در آسیای میانه و قفقاز دارد که در این بین کشورهای ارمنستان و ایران به عنوان بزرگترین مانع بر سر راه تحقق این ایده بلندپروازانه ترکیه محسوب می‌شوند.
مهم‌ترین اقدام ترکیه به منظور دسترسی به جهان ترک، طرح ساخت دالان تورانی ناتو (دالان زنگزور) به منظور اتصال سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان و جمهوری خومختار نخجوان به یکدیگر است.
این دالان ترکیه را از طریق نخجوان به باکو و سپس از طریق دریای کاسپین به کشورهای آسیای میانه متصل می‌کند. در ابتدا باکو با حمایت ترکیه قصد داشت با تحت فشار قرار دادن ارمنستان و با اهرم گروگان گرفتن زندگی 120 هزار ارمنی ساکن در قره‌باغ کوهستانی و عدم اجازه دسترسی آنان به سرزمین ارمنستان از طریق کریدور لاچین، بتواند ایروان را مجبور به قبول طرح کریدور زنگزور کند.
طرح فوق توسط ایران و با بیانات حکیمانه و مقتدرانه رهبر معظم انقلاب مبنی‌بر عدم اجازه ایران به تغییر مرزهای تاریخی و تغییرات ژئوپلیتیکی در مرزهای شمال غرب ایران به حاشیه رانده شد.
اما با شروع جنگ اوکراین و درگیر شدن روسیه با جبهه ناتو در این منطقه، باکو و آنکارا فضا را مناسب دیده و مجدداً با تحت فشار قرار دادن ارمنستان که البته این بار با همراهی سیاسی پاشینیان نخست‌وزیر و دولت وقت ارمنستان و دخالت‌های کشورهای اروپایی و ایالات‌متحده نیز همراه بود پا را فراتر گذاشته و طرح اشغال استان جنوبی ارمنستان (سیونیک) را مطرح کرده‌اند.
طرح فوق با نقض تمامی قواعد حقوق بین‌الملل و تنها بر اساس یک ادعای واهی خواستار الحاق منطقه جنوبی ارمنستان که مرز این کشور با جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می‌دهد به خاک جمهوری آذربایجان است. نقشه ای که می‌تواند سال‌ها آتش جنگ و درگیری را در منطقه قفقاز جنوبی و شمال غرب ایران شعله‌ور سازد و پیامدهای جبران‌ناپذیر امنیتی را برای جمهوری اسلامی درپی داشته باشد.
طی یک سال گذشته، فعالیت‌های سیاسی و نظامی باکو و آنکارا برای تحقق ایده فوق با برخی ابتکارات صورت گرفته از سوی مسکو و تهران به تاخیر افتاده است، اما فرسایشی شدن جنگ اوکراین برای روسیه و مشغولیت تهران در پرونده هسته‌ای خود، مجدد فضایی را در اختیار ترکیه و جمهوری آذربایجان قرار داده است.
با انتخاب مجدد اردوغان دور تازه‌ای از تنش آفرینی در منطقه قفقاز جنوبی با حمایت و رهبری ترکیه آغاز شد. این دقیقاً همان مسئله‌ای بود که از سوی کارشناسان نسبت به وقوع آن هشدار داده شده بود.
اردوغان در روزهای ابتدایی دولت جدید خود با انتصاب «هاکان فیدان» رئیس دستگاه اطلاعاتی ترکیه به سمت وزیرخارجه این کشور نشان داد که در ارتباط با مسائل منطقه‌ای به خصوص مسئله سوریه و قفقازجنوبی رویکردی تهاجمی‌تر اتخاذ کرده است. با نگاهی به کارنامه فیدان رئیس سابق سازمان اطلاعات ترکیه، می‌توان طرح و برنامه‌های ضد ایرانی که در دوران ریاست وی بر سازمان اطلاعات ترکیه به اجرا درآمده را به وضوح مشاهده کرد.
از سوی دیگر، ائتلافِ حزب عدالت و توسعه با حزب ملی‌گرای خلق در انتخابات مجلس ترکیه و پیروزی این ائتلاف در انتخابات و درنهایت به دست گرفتن کرسی ریاست مجلس این کشور توسط «دولت باغچلی» رئیس حزب حرکت ملی که سابقه‌ای طولانی در تخاصم با ایران دارد و در پیشینه سیاسی وی می‌توان حمایت از افراد و گروهک‌های تجزیه‌طلب و واگرایی قومی ایران را به دفعات مشاهده کرد، نشان دیگری بر افزایش تنش امنیتی و سیاسی ایران و ترکیه در آینده نزدیک دارد.
اما در آخرین اقدام اردوغان در راستای سیاست‌های ضد ایرانی، باید به سفر اخیر وی به باکو اشاره داشت. اردوغان در این سفر سعی کرد خود را در غالب یک رهبر برای جهان به اصطلاح ترک نشان دهد که در حال برنامه‌ریزی و پیشبرد طرح‌های بلند پروازانه برای یک امپراتوری خیالی است.
بیان دستورات و گذاره‌هایی همچون ازدیاد نسل درمیان ترکان جهان در راستای ایجاد یک امپراتوری قدرتمند از یک سو و تاکید بر ایجاد دالان تورانی ناتو (دالان زنگزور) به هر قیمتی در جهت ارتباط کشورهای به اصطلاح ترک زبان از سوی دیگر، نشانه‌هایی از تقابل جدی دولت اردوغان با سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی است.
وی که در این سفر بارها بر ایجاد دالان تورانی ناتو از خاک ارمنستان تاکید داشت، ایران را تنها مشکل بزرگ بر سر راه تکمیل پروژه خود در منطقه معرفی و تلویحاً ایران را تهدید به تصمیمات خصمانه‌تر در صورت ادامه سیاست فعلی خود در منطقه کرده است.
درپی صحبت‌های اردوغان بود که چند روز قبل، دولت الهام علی اف رئیس‌جمهور آذربایجان از عملیات انتقام 3 و فراخوان نیروهای جدید در خطوط تماس با ارمنستان سخن به میان آورد.
وی در دیدار از یک مدرسه نظامی درست یک هفته قبل از نشست سران کشورهای عدم‌تعهد در باکو بیان داشت که صبر دولت آذربایجان بی‌انتها نیست و به دولت ارمنستان و حامیان خارجی آن هشدار داد، هرچه سریعتر با گشایش گذرگاه زنگزور موافقت کنند و در غیر این صورت عملیات نظامی (انتقام 3) برای گشایش این گذرگاه آغاز می‌شود.
مطمئناً مخاطب اصلی سخنان علی اف، تهران به عنوان اصلی‌ترین مخالف تغییر ژئوپلیتیکی منطقه و یکی از حامیان ارمنستان است. همچنین ساده انگارانه خواهد بود اگر ادعاهای جنگ‌طلبانه علی اف را بدون هماهنگی و پشتیبانی‌های کامل آنکارا، تل‌آویو و لندن بدانیم.
یقیناً جاه‌طلبی‌های قوم‌گرایانه رجب‌طیب اردوغان در ماه‌های اخیر به بهانه راه‌اندازی دالان زنگزور و بیان اهداف اقتصادی برای منطقه و ترکیه شدت پیدا خواهد کرد و این می‌طلبد که دستگاه سیاست‌خارجی جمهوری اسلامی با فهم درست خطرات امنیتی مترتب بر این موضوع، فارغ از تاثیرگذاری‌ها و تصمیم‌سازی‌های که از سوی لابی‌های مختلف در داخل سیستم اتفاق می‌افتد، سیاستی متناسب با وضع موجود که بیشترین منافع ملی و امنیتی کشور را تامین می‌کند، در پیش گیرد در غیر اینصورت در آینده نزدیک باید برای حفظ منافع جمهوری اسلامی ایران وارد درگیری‌های سخت با هزینه‌های بالا با برخی کشورهای همسایه شود.
یادداشت: مهدی سیف تبریزی کارشناس مسائل قفقاز
منبع: خبرگزاری تسنیممنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: اردوغان ترکیه جمهوری آذربایجان جمهوری اسلامی ریاست جمهوری اسلامی ایران قفقاز جنوبی منطقه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۶۴۴۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سخنگوی وزارت خارجه: دولت و مردم ایران از آمریکا و اروپا طلبکار هستند
به گزارش خبرآنلاین سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.
کنعانی افزود ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و مبارزه با تروریسم بین‌المللی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد؛ توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریم‌ها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت؛ جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم می‌کند!
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد؛ چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بین‌الملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره می‌رود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت می‌کند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!
کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد؛ اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانه ای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.
کنعانی تاکید کرد: بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود؛ این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هسته‌ای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولتهای ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.
کنعانی خاطرنشان کرد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید می کرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم می شود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروه‌های تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولتهای اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل می‌کنند!
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بین‌المللی ایجاد نمی‌کند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.
311311
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900114
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است